Sunday, March 9, 2008

Μαύροι, κατάμαυροι Coen bros


No Country For OLD MEN

Ο τίτλος της ταινίας των αδελφών Coen καίριος!
Η ελληνική του απόδοση, όχι ακριβής. Για την ακρίβεια παραπλανητική!
Παραπέμπει σε μεγάλα και ένδοξα western. με την μόνη διαφορά, ότι η ταινία κάθε άλλο παρά, αυτό που ονομάζουμε, κλασικό western είναι.
Διαδραματίζεται στο Texas, στον ιδιότυπο αυτόν γεωγραφικό τομέα των ΗΠΑ, όπου ακόμα ισχύει η θανατική ποινή και όπου ακόμα νωπό και ζεματιστό είναι το χώμα από το αίμα των κάθε λογής "νόμιμων" και παράνομων ( outlaws), που στοιχειώνουν τον τόπο.
Αν θεωρήσουμε, ότι οι γέροντες είναι μελλοθάνατοι, η ελληνική απόδοση έχει ένα έρμα. Αλλά παρ' όλα αυτά, η βαρύτητα του τίτλου και ολόκληρης της ταινίας πέφτει στις λέξεις "old men".
Και περί αυτού ακριβώς πρόκειται: Δεν υπάρχει χώρος, τόπος, πατρίδα/χώρα για τους γέροντες, αυτούς που με την σοφία της ηλικίας και την πείρα, οσμίζονται, ότι κάτι έρχεται, κάτι ακατανόητο, κάτι απειλητικό, κάτι άγνωστο και επικίνδυνο, κάτι το οποίο δεν μπορούν να σταματήσουν.

( Αυτά στην δεκαετία του '80.
Το 2008 είναι ήδη διαμορφωμένος ο εφιάλτης! )

Παραίτηση ή εξοστρακισμός από το ιδιόμορφο αυτό νέο καθεστώς, αυτήν τη νέα τάξη πραγμάτων, το βίαιο φάντασμα της οποίας τριγυρνά πάνω από τα κεφάλια τους, ζοφερό, αμίλητο, αιμοσταγές και αλάνθαστο σαν καλοκουρδισμένη φονική μηχανή;
The Old Men of the South, αποτραβηγμένοι στη σκιά, με παλιές πληγές, που έχουν κλείσει τόσο, ώστε να μένουν πάντα ανοιχτές, μετρούν τους θανάτους, τους πυροβολισμούς, τα θύματα και τους θύτες, αντιμετωπίζοντας μια νέα μορφή βίας, την βία του χρήματος.
Του βρώμικου χρήματος!
Είχα να δω τόσο συγκλονιστική αποτύπωση της σημειολογίας του χρήματος, από την ταινία του Robert Bresson The Pickpocket, (μερικά χρόνια πριν, σε ειδικό αφιέρωμα για τον καταπληκτικόν αυτό σκηνοθέτη), όπου το (βρώμικο κι εύκολο) χρήμα αλλάζει χέρια με ταχύτητα αστραπής, ενώ ο φακός μονίμως εστιάζει στα χέρια.
Εδώ, οι Joel and Ethan Coen φωτογραφίζουν την γνήσια όψη του χρήματος. Το ακριβό χαρτονόμισμα είναι πάντα βουτηγμένο στο αίμα. Όσες φορές προτείνεται για συναλλαγή, το χρώμα του είναι κόκκινο και η υφή του είναι ξεφτισμένη σαν ένα κουρελόχαρτο!
Κι όμως!
Αυτό το κουρελόχαρτο, εμμέσως, είναι φονικό όχημα για όσους το φέρουν επάνω τους. Γιαυτό πάντα προτείνεται σε αμέτοχους, αλλά καθόλου αθώους, τσαλακωμένο και ματωμένο, και αυτοί, μετέχοντας πλέον, συναλλάσσονται για να το αποκτήσουν, χωρίς να ενδιαφερθούν για τα αποτυπώματα της σφαγής που προηγήθηκε. Το χρήμα συνεχίζει το ταξίδι του, κρίνοντας και επιλέγοντας, ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Ακόμα και ο πιτσιρικάς, που αρχικά χαρίζει το πουκάμισό του στο φάντασμα της βίας, στο τέλος της ταινίας, ανιδιοτελώς και χωρίς να ζητήσει αντάλλαγμα, όταν το παίρνει στα χέρια, λεκιασμένο από το αίμα, αρχίζει να συναλλάσσεται!
Η ταινία είναι μια κατάβαση στον Άδη. Χωρίς οδό διαφυγής. Ο μόνος επιζών, είναι η παράλογη και τυφλή βία, η οποία απομακρύνεται κάτω από το συναινετικό βλέμμα των δεκατετράχρονων, οι οποίοι της έχουν ήδη παράσχει κάλυψη, με αντάλλαγμα ένα ματωμένο χαρτονόμισμα.
Το ταξίδι, που επέλεξαν να μάς ταξιδέψουν τα αδέλφια Coen, μάς αφήνει μια πικρή και στυφή γεύση στο στόμα από χώμα, αίμα και θάνατο.
Οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, κατά μια τραγική συγκυρία, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους το περνούν κολυμπώντας σε αφρισμένα ποτάμια απαισιοδοξίας!
Τα δυο αδέλφια δεν αποτελούν εξαίρεση.
Για τους Coen, το ιλιγγιώδες ράλι της βίας και του παραλογισμού της σύγχρονης Αμερικής, που άρχισε με το Blood Simple και συνεχίστηκε με το Fargo, φαίνεται να έχει φτάσει στο αποκορύφωμά του εδώ.

Η ταινία είναι αυτό που χαρακτηρίζουμε ατόφιο, γνήσιο σινεμά!
Την παρακολουθείς με κομμένη την ανάσα. Ειδικά το 1ο μέρος, με την συγκλονιστική σκηνοθεσία, τις σκονισμένες εκτάσεις της ερήμου, τα κουφάρια ανθρώπων και ζώων, τα στοιχειωμένα, εγκαταλελειμμένα αμάξια στην μέση του κρανίου τόπου, το αέναο παιχνίδι του ποντικιού με τη γάτα, τους ελάχιστους διαλόγους και τις συγχρονισμένες, χορογραφημένες και απελπισμένες κινήσεις, που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον θάνατο, με συνεπήραν!
Το 2ο μέρος με έστησε στον τοίχο, καθώς ένιωσα την μυρωδιά από τα ματωμένα χρήματα στα ρουθούνια μου κι έψαχνα μια μικρή χαραμάδα για να βγω από το λαγούμι!
Μάταια!
Οι Coen, ( ή μήπως εμείς οι ίδιοι;), έχουν κλείσει όλους τους δρόμους διαφυγής.

Λ. Κ. 2008

12 comments:

Totsis said...

Πολύ βία. Δεν είμαι σίγουρος αν μου άρεσε ή αν με ενόχλησε. Πάντως ο Μπαρδέμ άξιζε το Όσκαρ!
Γεια και χαρά σου.

Pan said...

Καλησπέρα Lucy μου!

Χαίρομαι που επιτέλους
κατάφερα να σε επισκεφτώ!

Είχα κάποιες αμφιβολίες
για την αξία του έργου
αλλά με έπεισες!

Στην πρώτη ευκαιρία θα
πάω οπωσδήποτε να το δω.

Πολλά φιλιά!

"Δημήτριος ο Ταξιδευτής" said...

πρεπει να ειδαν πολλα βιντεο του Πεκινπα πριν το γυρισουν...εχοντας μια 2χρονη παραμονη στην περιοχη το βρηκα ελαφρως υπερβολικο...
χωρις να μην ειναι 100% πραγματικο σαν θεμα!
κινηματογραφικα ηταν λιγο χολυγουντιανο, και οχι καταγραφικο οπως απο τις κριτικες το περιμενα...
και ναι αξια το πηρε το Οσκαρ το παλουκαρι!! πολυ καλος..
παντως αξιζε σαν ταινια χωρις να ειναι Η!!!Ταινιαρα.

free_dober_man said...

Θα το δω σήμερα. Θεωρώ οι Κοέν είναι από τους καλύτερους κινηματογραφιστές. Πιστεύω και από την κριτική σου ότι θα αξίζει το Όσκαρ. Για τον Μπαρδέμ τώρα: Μετά την "Θάλασσα μέσα μου", τον κατατάσσω στους μεγάλους ηθοποιούς.
Τι μουσική πανδαισία είναι αυτή Λούσυ μου; Ηρέμησα!
Γλυκούς ασπασμούς.

Μιχαήλ Angel said...

Απίστευτη σκηνοθεσία και ρίγη τρόμου από τον φρικτό (στην ταινία) Μπαρδέμ.
Όταν είχα μάθει ότι θα ερμηνεύσει αυτόν τον ρόλο, γιατί έχω διαβάσει το μυθιστόρημα, έπαθα πλάκα. Ειλικρινά φοβόμουν ότι θα τον αλέσει η αλεστική μηχανή του Χόλυγουντ. Τελικά αποδείχτηκε εφτάψυχος! Σμουατς

lucy of wild flowers said...

@Totsis,

καλησπέρα!

Τελικά απεφάνθης;
Σίγουρα ο Μπαρδέμ άξιζε!

lucy of wild flowers said...

@Παν μου,

κι εγώ χαίρομαι.
Περιμένω εντυπώσεις!
Φιλιά!

lucy of wild flowers said...

@Δημήτριε,
τώρα ανέφερες ένα μεγάλο όνομα!
Σαμ Πέκινπα, κορυφή!
Ναι, άξιζε!
Φιλιά!

lucy of wild flowers said...

@free μου,
η μουσική, βέβαια έχει αλλάξει, αλλά με την πρώτη ευκαιρία θα την επαναφέρω!
Ο Μπαρδέμ, για να είμαι ειλικρινής με είχε απογοητεύσει στα "φαντάσματα του Γκόγια", κι ήμουν επιφυλακτική...αλλά, ναι!
Ήταν φοβερός!
Φιλιά!

lucy of wild flowers said...

@Μιχαήλ,

χα χα χαα!
"...τον φρικτό (στην ταινία)
Μπαρδέμ";
Φοβερό!
Όντως τρομακτικός!
Πολύ έντονη προσωπικότητα!
Μπα, δεν τον αλέθει τίποτα αυτόν!
Για το περίφημο κούρεμα του τι έχεις να πεις;
:-)
Φιλιά!

kioy said...

Πολύ ωραίο το κείμενο σου φίλτατη!
Είναι μοναδικός ο αλληγορικός τρόπος που σχετίζονται τα πρόσωπα με τις ολοκληρωτικές διαστάσεις του χρόνου(παρελθόν, παρόν, μέλλον) και πως αντιμετωπίζουν την απρόβλεπτη ως παρανοϊκή φύση αυτού του ακαθόριστου που έρχεται. Η ματαιοδοξία και η ψευδαίσθηση της δύναμης απέναντι προς το άγνωστο που έρχεται και η σοφία την ανικανότητας(?) στο να διαμορφώθει το άυριο!
Μια ακόμα τεράστια ταινία στην σπουδαία κινηματογραφική χρονιά που δυανύουμε!
Δε συμφωνείς; :)

lucy of wild flowers said...

@kioy,

φυσικά συμφωνώ!
Σίγουρα θα είναι μια από τις κορυφαίες της 10ετίας!

The Nightmare Is here To STAY!!!

Kisses!