Μαύρη, δυσοίωνη προβάλλει η βουνοκορφή απ' τον πυκνό κι αδιαπέραστο μέλανα δρυμό. Καταλαγιασμένες από την καταιγίδα αχτίδες απλώνονται στις κορυφές των δέντρων τρεμάμενα-δειλά φωτίζοντας τους στερνούς κυματισμούς των φυλλωμάτων που θροΐζουν βογγητά και κατάρες εξιστορώντας γι' αλλη μια φορά το αμάρτημα των ατσάλινων καρφιών.
Λυσσομανούν οι Βαλκυρίες απ' τα βαριά τα σύννεφα ξεχύνονται κραδαίνοντας τις αστραπές εκτοξεύοντας τους κεραυνούς ξερνώντας τις φοβερές ιαχές τους με φλογισμένα μάτια και ακόντια συντρίβουν - ανελέητες - τους άνδρες στο άγριο πέρασμά τους.
Αντάρα και κουρνιαχτός και αίμα ποτάμια αίμα στους χρόνους αυτούς τους σκοτεινούς τους τρισκατάρατους του ζόφου και της μαύρης κοιλάδας των δακρύων στους χρόνους του αποδεκατισμού
Μαύρη η κορυφή κι απόψε κι οι πορφυρές αχτίδες στις δρυς και στις οξιές αίμα αγνό που ξεδιψά τις ξεραμένες ρίζες.
Κρυφτείτε, Βαλκυρίες της συμφοράς, τούτη τη νύχτα
τ' ατσάλινα καρφιά μονολογούν ιστορίες αμαρτωλές που θα σάς πάρουν τη λαλιά...
"I can offer no excuse for 'Antichrist' ... other than my absolute belief in the film — the most important film of my entire career!"
Lars von Trier
Αφιερωμένη στον Tarkovsky, η νέα ταινία του Lars von Trier, με Ταρκοφσκικά πλάνα, με αργή, υπνωτιστική, υποβλητική σκηνοθεσία, με ένα stalker, τη γυναίκα, το θηλυκό, τη δαιμόνια πλευρά της ζωής και της φύσης.
Είναι πραγματική stalker η γυναίκα κατά τον von Trier; Είναι αυτή που θηρεύει, είναι ο αληθινός κυνηγός στο ανηλεές παιχνίδι της φύσης και των φύλων;
Είναι όντως αυτή, που παγιδεύει το θύμα της, βαδίζοντας δειλά και προσεκτικά, γεμάτη δήθεν ανασφάλειες και φοβίες, αλλά καμουφλαρισμένη κάτω από χιλιάδες διαφορετικά πρόσωπα;
Είναι αυτή, που πνίγει στην άβυσσο του κόλπου της τις επιθυμίες και τη λαγνεία των ανδρών;
Και είναι αυτή, που συγχρόνως γεννά και σκοτώνει;
Ναι, κατά τον von Trier η γυναίκα είναι ένας ανιχνευτής και θηρευτής, που ενώ φοβάται την Εδέμ, τη φύση, το αρχέγονο, μόλις βρεθεί εκεί, ανακτά όλα τα καταπιεσμένα της ένστικτα και μετατρέπεται σε φονική παγίδα.
Καθόλου κολακευτικό σχόλιο ή διαπίστωση για τη γυναίκα.
Κι όμως!
Η γυναίκα χρησιμοποιεί τον σεξουαλικό έρωτα ως υπέρτατο εργαλείο στην σχέση της με τον άνδρα.
Η μητρότητα είναι, λοιπόν ένα πρόσχημα;
Τι ρόλο παίζει στο ξεδίπλωμα της γυναίκας-φύσης-δαίμονα;
Στρεβλά αρχέτυπα δημιουργούν στρεβλώσεις στους απογόνους.
Η "αυτή", ( Charlotte Gainsbourg ), βάζει μόνιμα τα παπούτσια του παιδιού της ανάποδα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δυσμορφίες στα πόδια του. Είναι αυτή πράγματι η αιτία για τον θάνατο του παιδιού; Σαφής ο υπαινιγμός του σκηνοθέτη.
Η "αυτή", τη στιγμή που το παιδί ήταν μόνο, είχε βυθίσει στην άβυσσό της το πέος του "αυτού" ( Willem Dafoe ), και απολάμβανε την ηδονή.
Ένα καυστικό σχόλιο του σκηνοθέτη για την ανικανότητα πλήθους γυναικών, για τις οποίες η μητρότητα είναι ένα από τα καθήκοντα, που επιβάλλουν οι κοινωνικές συμβάσεις.
Η "αυτή", όταν νιώθει ότι αυτός ίσως φύγει, γίνεται βαρίδι στα πόδια του.
Αυτοβιογραφικός; Καταδυόμενος στα δικά του απύθμενα, χαώδη βάθη; Μα, βέβαια! Όλοι οι μεγάλοι σκηνοθέτες είναι αυτοβιογραφικοί! Αλίμονο, αν δεν ήταν.
Όλοι έχουμε βιώσει το βαρίδι του άλλου να μάς κρατά καθηλωμένους και ματωμένους.
Η "αυτή" ευνουχίζει και ευνουχίζεται. Όχι από τύψεις για την απώλεια του παιδιού.
Αλλά από εκδικητική μανία. Η μανία αυτή, να ματώσουμε τον άλλον και να ματωθούμε, είναι ο Αντίχριστος, μέσα μας, λέει ο Trier, Και ο φόβος. Οι φόβοι και οι φοβίες μας, το φίδι που μάς κατατρώει. Ο φόβος "αυτής" γίνεται ο καταλύτης. Ο φόβος μη μείνει μόνη.
Μια άλλη Μήδεια, λοιπόν, μόνο που το παιδί έχει ήδη θυσιαστεί.
Η φύση γίνεται σύμμαχος για να παγιδεύσει.
Η γυναίκα, που φοβάται μην εγκαταλειφθεί από αυτόν που τής προσφέρει την ηδονή, το πρωταρχικό ένστικτο, γίνεται ανελέητη, λέει ο Trier. Σαν τη Φύση, που είναι χαώδης και επίσης ανελέητη.
Η φύση ξυπνά πρωτόγονα ένστικτα και άγριο σεξουαλισμό. Απόλυτα αληθινό!
Ο Trier, μάς καλεί να ξεχάσουμε τα ωραία, χριστιανικά, ηθικοπλαστικά και οικολογικά παραμύθια και να βιώσουμε τη Φύση, αλλά και τη γυναικεία φύση, στις πραγματικές της διαστάσεις.
Μια παγανιστική αποθέωση του χάους και της πλήρους αταξίας. Σαν αυτήν που ελλοχεύει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και στο μυαλό.
Συμφωνούμε, δεν συμφωνούμε, λίγη σημασία έχει.
Η ταινία ακουμπά σε θεμελιώδεις αρχές.
Αυτό κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει.
Κάτια Α. 2009
Στα ηχεία μας το έργο "Lascia ch'io pianga" του G. F. Händel
(από το soundtrack της ταινίας)
Lars Von Trier: Director’s Confession
Two years ago, I suffered from depression. It was a new experience for me. Everything, no matter what, seemed unimportant, trivial. I couldn’t work.
Six months later, just as an exercise, I wrote a script. It was a kind of therapy, but also a search, a test to see if I would ever make another film.
The script was finished and filmed without much enthusiasm, made as it was using about half of my physical and intellectual capacity.
The work on the script did not follow my usual modus operandi. Scenes were added for no reason. Images were composed free of logic or dramatic thinking. They often came from dreams I was having at the time, or dreams I’d had earlier in my life.
Once again, the subject was “Nature,” but in a different and more direct way than before. In a more personal way.
The film does not contain any specific moral code and only has what some might call ‘the bare necessities’ in the way of a plot.
I read Strindberg when I was young. I read with enthusiasm the things he wrote before he went to Paris to become an alchemist and during his stay there ... the period later called his “inferno crisis” - was “Antichrist” my Inferno Crisis? My affinity with Strindberg?
In any case, I can offer no excuse for “Antichrist”. Other than my absolute belief in the film - the most important film of my entire career!
Σε προλαβαίνουν, σε αρπάζουν απ' το λαιμό, δεν σε αφήνουν να αναπνεύσεις.
Σφαίρα αστυνομικού, εν ώρα υπηρεσίας έριξε νεκρό 16χρονο παιδί!
Αδέσποτη σφαίρα,
Σφαίρα στοχεύσασα ίσια στην καρδιά...
Θα αποδοθούν ευθύνες, λένε οι παλιάτσοι...
Οι παλιάτσοι της αυλής, που είναι ταγμένοι να σού παίρνουν το χαμόγελο και να το μετατρέπουν σε γκριμάτσα πόνου.
Αν αποδίδονταν ευθύνες για τα όσα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί τα τελευταία χρόνια της ελληνικής ιστορίας,
το 99% όλων αυτών των αστείων προσώπων, που "διανθίζουν" την καθημερινότητά μας με μεγαλοστομίες και έπεα πτερόεντα, θα έπρεπε να βρίσκονταν στην Κορσική και να ατενίζουν το πέλαγος, σαν τον Μέγα Ναπολέοντα!
Αντίθετα, αυτοί ακάθεκτοι και πιστοί στο motto ΧΡΗΜΑ και ΔΟΞΑ, Über Alles,
βγαίνουν στα κανάλια, χωρίς αιδώ και αισχύνη,
- Αιδώς Αργείοι! -
συνεχίζοντας να "παραμυθιάζουν" τον λαό!
Δείχνουν να μην έχουν καν συνείδηση των καυτών προβλημάτων, που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία!
Δείχνουν επίσης, να μην έχουν αντιληφθεί, ότι το καζάνι βράζει κι έχει αρχίσει ήδη να εκρήγνυται.
Ειλικρινά, είναι να απορεί κανείς!
Όλοι αυτοί οι ιθύνοντες νόες, δεν έχουν μάθει τίποτα από την ιστορία;
Δεν γνωρίζουν, ήδη, ότι αν αφαιρέσεις το ψωμί, την παιδεία και το δικαίωμα στην εργασία από τον λαό, αυτός θα γίνει θηλιά και θα σε πνίξει;
Και ας σταματήσει επιτέλους, αυτή η γελοία καραμέλα, ότι ο πλανήτης περνάει κρίση!
Αυτό το ξέρουμε!
Όπως ξέρουμε πολύ καλά, ποιοι τον οδήγησαν σε αυτήν την κρίση!
Με τη μόνη διαφορά, ότι στην Ευρωπαϊκή ζώνη, έχουν ληφθεί μέτρα για την αντιμετώπισή της!
Και εκεί δεν ισχύουν οι μισθοί της πείνας, αλλά κατώτατος μισθός, 3200 ευρώ!
Κατώτατη σύνταξη 2200 ευρώ!
Με τιμές στα καταναλωτικά αγαθά, πολύ χαμηλότερες από αυτές, που ισχύουν στην Ελλάδα!
Και μέσα σε όλον αυτόν τον κυκεώνα,
έχουμε τον ανύπαρκτο πρωθυπουργό!
Τον πρωθυπουργό φάντασμα!
Εδώ ο Καραμανλής, εκεί ο Καραμανλής, πουθενά ο Καραμανλής!
Τι να πω;
Να ξαναπώ ΟΥΣΤ;
Να ξαναπώ, Φτάνει Πια!
Μάλλον, δεν θα χρειαστεί να πούμε τίποτα!
Έχουμε μπει σε ένα δρόμο χωρίς επιστροφή!
Για την πολιτική ηγεσία του τόπου και την ελληνική κοινωνία στο σύνολό της!
Hunger (2008) written by Enda Walsh and Steve McQueen Directed by Steve McQueen
Michael Fassbender as Bobby Sands
Η στεγνή, παγερά ανατριχιαστική και σχεδόν μηχανική φωνή της Margaret Hilda Thatcher, πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας από την 4η Μαΐου, 1979 έως την 28η Νοεμβρίου του 1990, διατρέχει σαν φονικό εργαλείο την ταινία Hunger, του Steve McQueen.
Το 1981 ήταν ο χρόνος, που ο πολιτικοποιημένος κόσμος του πλανήτη συγκλονίστηκε από την απεργία πείνας του Bobby Sands, (Robert Gerard Sands (Irish: Roibeard Gearóid Ó Seachnasaigh), (9 March 1954 – 5 May 1981), που διήρκεσε 66 ημέρες και κατέληξε στον θάνατό του, στις φυλακές Maze (HM Prison), 14 χιλόμετρα έξω από το Belfast, στην Κομητεία Antrim, της Βόρειας Ιρλανδίας.
Ο Bobby Sands αρνήθηκε πεισματικά να λάβει ακόμα και νερό με ζάχαρη, κάτι με το οποίο επέζησαν πολλοί απεργοί πείνας, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας, Μίκη Θεοδωράκη, στα χρόνια της χούντας.
Στην ίδια απεργία πείνας, που άρχισε τον Μάρτιο του 1981 και τερμαστίστηκε τον Οκτώβριο του ίδιου έτους πέθαναν άλλοι 9 απεργοί πείνας, όλοι μέλη του IRA και INLA. Την κηδεία του Bobby Sands τίμησαν πάνω από 100.000 πολίτες, ενώ ο ίδιος είχε ήδη εκλεγεί μέλος του κοινοβουλίου!
Αλλά ας δούμε λίγο την μακάβρια ιστορία των κρατουμένων του IRA, στις φυλακές H.M. P. Maze.
Οι πολιτικοί κρατούμενοι αντιμετωπίστηκαν από την κυβέρνηση Thatcher, ως κρατούμενοι του κοινού ποινικού δικαίου! Οι ίδιοι αγωνίσθηκαν μέσα στην φυλακή για σεβασμό των δικαιωμάτων τους και αξίωναν να φορούν τα δικά τους ρούχα κι όχι τη φόρμα των ποινικών κρατουμένων. Όσοι συλλαμβάνονταν απαιτούσαν να γίνει σεβαστό αυτό τους το δικαίωμα, κάτι το οποίο η αγγλική κυβέρνηση απέρριπτε. Έτσι κατέληγαν στα κελιά "Blanket" and "Wash". Εντελώς γυμνοί, δηλαδή, με μια κουβέρτα μόνο, σε κελιά χωρίς τουαλέτα, όπου πασάλειβαν τις ακαθαρσίες τους στους τοίχους και άδειαζαν τα ούρα κάθε βράδυ στον διάδρομο. Τα αποφάγια συσσωρεύονταν σε μια άκρη του κελιού, όπου σκουλήκιαζαν, ενώ πριν από κάθε επισκεπτήριο, πλένονταν με την βία, προσαγόμενοι με ξυλοδαρμούς στην αίθουσα του μπάνιου, όπου ο αρμόδιος δεσμοφύλακας τούς έκοβε τα μαλλιά, σαν να ήταν πρόβατα προς σφαγήν, τραυματίζοντάς τους και χτυπώντας τους ανελέητα.
Ο Bobby Sands απόφάσισε να φτάσει την απεργία πείνας μέχρι το τέλος, γνωρίζοντας, ότι μετά από κάθε θυσία έρχεται η δικαίωση.
Η ταινία είναι ωμή, ρεαλιστική, με εικόνες που σε κάνουν να μουδιάζεις! Ο πολιτισμένος κόσμος της πάλαι ποτέ μεγάλης αυτοκρατορίας, της Μ. Βρετανίας, και ο γελοίος ψυχισμός μιας Iron Lady, μιας στυγνής και ανέραστης ξεπερασμένης, grotesque προσωπικότητας, της Thatcher δηλαδή, αποτυπώνονται στην συγκλονιστική αυτήν ταινία, σχεδόν χωρίς διαλόγους, αλλά με την δύναμη των εικόνων, οι οποίες μιλούν πολύ πιο δραματικά, από όσο μπορούν να μιλήσουν χιλιάδες σελίδες διαλόγων...
Οι Φυλακές
Η ταινία σε κρατάει μέσα στα κελιά, να μυρίζεις τις ακαθαρσίες, τα ούρα και το οξύ, με το οποίο ξεπλένονταν. Συγκλονιστικά μοναδική η σκηνή, όπου ο δεσμοφύλακας ξεπλένει τον διάδρομο από τα ούρα, αφού έχει ρίξει πρώτα ισχυρό απορρυπαντικό!
Μη δείτε την ταινία, αν δεν αντέχετε... θα σάς στοιχειώνει για πάρα πολλές νύχτες... Λ.Κ. 2008
Σκοτεινές μέρες ανατέλλουν το μεγάλο ερπετό σείεται πάλι ανοίγει ένα στόμα - σπηλιά καταπίνει τον βόρβορο και το δηλητηριώδες σμήνος των μελισσών ενισχύοντας τα ντεσιμπέλ του κάτω κόσμου
Μια αρμαθιά κλειδιά ήταν το τρόπαιο ο κλειδοκράτορας πάντα από θέση ισχύος κρίνει την μοίρα των κολασμένων κλειδώνοντας την καταπακτή του κρανίου τους ξεκλειδώνοντας τη σήραγγα των ουρλιαχτών
Παγιδευμένοι οι φρενήρεις αγνώμονες στην τρέλα του βυθού χωρίς αποσυμπίεση και οξυγόνο θερίζουν το μολυβένιο νερό με κυνόδοντες από ατσάλι
Ρέει η ικεσία και παγώνουν οι εκκρίσεις όχι τα δάκρυα ούτε οι βλέννες
το τετράγωνο δωμάτιο κόβεται σε φέτες και το αίμα είναι μαύρο πιο μαύρο κι απ' τον θάνατο
Λ.Κ. 2008
Δεν σού άξιζε τέτοιος θάνατος, καλέ ηθοποιέ. Αναπαύσου εν ειρήνη
Στα ηχεία μας σήμερα: This Mortal Coil "Tears" "Come Here My Love" from theAlbum "Filigree and Shadow"
KURZ UND SCHMERZLOS ( SHORT SHARP SHOCK ) (1998) ΒΑΘΙΑ ΚΟΦΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ του Fatih Akin
Κοφτά! Απόλυτα κοφτά!Βαθιά κοφτά! Όπως κόβει το ξυράφι. Όπως ματώνει η άγρια λεπίδα!Όπως σφυρίζει η ανεξέλεγκτη σφαίρα. Όπως το κρύο ατσάλι βυθίζεται στα σπλάχνα!Και το αίμα...Ο καταλύτης, που σφραγίζει τις παράτολμες επιλογές.
Μια ταινία χαμηλού budget, ένα πολύ απλό story,αλλά συγχρόνως μια φιλμική αποτύπωση έντονων συναισθημάτων. Αρχετυπικά γνώριμες καταστάσεις, που έχουν κατακαθίσει στο δέρμα όλων μας, στα κύτταρά μας, σαν πίσσα, σαν λάμα, ξύνοντάς τα, ματώνοντάς τα, αφήνοντας μαύρα σημάδια και κόκκινα, ματωμένα δάκρυα. Καταστάσεις, όπως η φιλία, ο έρωτας, η προδοσία, η αφοσίωση, ο πόνος, η μετάνοια, η εκδίκηση...μέσα από τα μάτια τριών αντρών, τριών διαφορετικής εθνότητας, θρησκείας και προέλευσης ανθρώπων, που στο peak της ταινίας, στην πιο γλυκιά και τρυφερή στιγμή της, είναι παραδομένοι στον πάνγλυκο Μορφέα, ο καθένας τους προστατευμένος και ήρεμος στην αγκαλιά του άλλου, σαν μωρά, που μόλις τα έχει νανουρίσει το λυτρωτικό χάδι της μάνας, και την αμέσως επόμενη μέρα, στην αμέσως επόμενη σεκάνς, αυτά τα ανεκτίμητα δεσμά, πιο γλυκά κι από το πετιμέζι σπάζουν σε χίλια -δυο κομμάτια, τρίζουν ανατριχιαστικά στο πάτωμα σαν πατημένη, λασπωμένη ζάχαρη, κυριολεκτικά και μεταφορικά! Οι τρεις φίλοι, έχουν προδώσει ο ένας τον άλλον, έχουν σκίσει το κουκούλι, που θέρμαινε και επώαζε τη φιλία τους, έχουν στρίψει την παγωμένη ατσάλινη λεπίδα του μίσους και της προδοσίας, ο ένας στην καρδιά του άλλου! Ποτέ πριν, μια φιλμική φιλία δεν αποδόθηκε με τόσο λιτά και μινιμαλιστικά μέσα, απέριττα, θα ήταν πιο καίριος ο όρος!Στις γκετοποιημένες γειτονιές των μεταναστών της κραταιάς, βόρειας, παγωμένης Γερμανίας, κάποια λουλούδια ανθίζουν, όσο αντέξουν, όσο έχουν νερό να ρουφήξουν, όσο έχουν αίμα καυτό και μοσχοπληρωμένο, να απλώνεται στους μίσχους και στους στήμονές τους, προσδίδοντάς τους αυτό το άλικο χρώμα, το χρώμα του πάθους, του έρωτα, του μίσους, το χρώμα της καρδιάς!
Μού άρεσε πολύ η ταινία! Με άγγιξε ποικιλοτρόπως. Με "ανέτειλε", με ύψωσε, με "ξημέρωσε" από τη νύχτα. Σαν να ήμουν λυκόφως και με μετάλλαξε σε μια λειτουργική διάσταση λυκαυγούς, μέσα στο σκοτάδι! Μια ταινία φτιαγμένη με το τίποτα σχεδόν, χωρίς υπέρογκους προϋπολογισμούς, αλλά με την μετάγγιση του αίματος και του ιδρώτα των ανθρώπων, που ακόμα πιστεύουν... Στον έρωτα Στην φιλία Στον πόνο Στον άνθρωπο Στη νοσταλγία Στην επιστροφή...
Με συγκίνησεβαθιά,ανθρώπινα,κοφτά,εισχώρησε στο παρασυμπαθητικό μου,με ανάσες γρήγορες,αστραποβόλες ματιές, με μια λάμψη σκουριασμένη, επώδυνη και γιαυτό τόσο γνήσια,που την θεωρούσα ξεχασμένη.
Η ταινία με έκανε να νιώσω όμορφα,μετά από πολύ καιρό... Ευχαριστώ τον δημιουργό της. Πολύ!
Στα ηχεία μας σήμερα: Violin Concerto in D major Op.77 Allegro giocoso
του Johannes Brahms (Από το soundtrack της ταινίας)
One Man's Masterpiece ( Paul Thomas Anderson )
One Man Show ( Daniel Day-Lewis )
Based on the novel OIL by Upton Sinclair
Ο Paul Thomas Anderson ήταν ένα μειράκιον σχεδόν, όταν έκανε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία το περίφημο Boogie Nights το 1997, σε ηλικία περίπου 26 ετών, με ωριμότητα, σοφία και τολμηρή διείσδυση σε τραχείς και δαιδαλώδεις κόσμους, στα καταγώγια και τους παράδρομους του λαμπερού Χόλιγουντ, αγγίζοντας το ευαίσθητο και αμαρτωλό θέμα των pornostars. Είχε βέβαια προηγηθεί το Hard Eight, εξίσου τολμηρό και σκηνοθετικά άψογο. Συνεχίζει με την υπέροχη Magnolia του, όπου κατόρθωσε να εκμαιεύσει την καλύτερη ερμηνεία που έδωσε ποτέ ο Tom Cruise, αλλά και όλου του υπόλοιπου καστ, με αποκορύφωμα την συγκλονιστική ερμηνεία του Jason Robards, για να μάς δώσει λίγα χρόνια αργότερα το τρυφερό, γλυκόπικρο ρομάντζο Punch-Drunk Love (2002).
Μα ποιός είναι τέλος πάντων αυτός ο νεώτατος δημιουργός, σκηνοθέτης-συγγραφέας-παραγωγός, που με κάθε νέα δημιουργία του είναι ένας άλλος; Κάποιος διαφορετικός; Ο ίδιος έχει πει σε παλαιότερη συνέντευξή του, ότι φιλοδοξεί να καταπιαστεί ΜΕ ΟΛΑ τα κινηματογραφικά είδη, επειδή πολύ απλά ξέρει, ότι μπορεί να το κάνει με επιτυχία! Και ποιός, τελικά, μετά από το ανατριχιαστικά αποτροπιαστικό νέο του αριστούργημα THERE WILL BE BLOOD, μπορεί να τον αμφισβητήσει; Ουδείς, αγαπητοί μου, σάς διαβεβαιώ! Διότι ο κύριος Anderson, με την νέα του δημιουργία, όχι μόνο μπήκε με τιμές και δόξες στο πάνθεον των μέγιστων της 7ης Τέχνης, αλλά για άλλη μια φορά κατόρθωσε να αποσπάσει άλλη μια μοναδική ερμηνεία από τον πρωταγωνιστή του οδηγώντας τον κατ' ευθείαν στο Όσκαρ! Και βέβαια, αν υπήρχε μια χρονιά, που το Όσκαρ σκηνοθεσίας (τουλάχιστον!) θα μπορούσε να μοιραστεί σε δύο ταινίες, αυτή θα ήταν η φετινή! Η μουσική στο There Will Be Blood είναι ο βασικός μοχλός, που κινεί και αναμοχλεύει το δέος. Μια πλημμύρα ήχων, αρμονιών και δυσαρμονιών αναβράζει άλλοτε σε minor κι άλλοτε σε major κλίμακες, όπως ακριβώς αναβράζει και το πανάκριβο χρυσάφι της γης. Η πρώτη σκηνή είναι ένα οξύ, δυσάρεστο άκουσμα, ένα τρόχισμα μετάλλων μεταξύ τους, ήχος πρωτόγονος και ανατριχιαστικός! Κι αυτή πρώτη ανατριχίλα, που διαπερνάει την ραχοκοκκαλιά, συνοδεύει τον θεατή σε όλη την διάρκεια της ταινίας, επικουρούμενη από το άλλοτε, επίσης ανατριχιαστικό, κι άλλοτε ζοφερά επιβλητικό ηχητικό σφυροκόπημα, για να ολοκληρωθεί με το Violin Concerto in D major Op.77, Allegro giocoso,του Johannes Brahms, στα credits του τέλους! Ένα ψηφιδωτό, που τα κομμάτια του συντίθενται αργά, ο Θεός, ο δαίμονας, οι δεισιδαιμονίες, η απάρνηση όλων των συναισθημάτων, των φόβων και όλων των μεταφυσικών εμμονών, είναι το θέμα με το οποίο καταπιάνεται σε όλες του τις ταινίες ο Anderson, στην κάθε μια θωπεύοντάς το με διαφορετικό τρόπο. Εδώ το puzzle συμπληρώνεται με την τελευταία ψηφίδα, αυτή του αίματος. Στο αστραφτερό πάτωμα της πλούσιας κατοικίας του ο oil man, o πετρελεάς, έχοντας απαρνηθεί όλες τις άλλες του ιδιότητες, ακόμα κι αυτήν του family man, για την οποίαν υπερηφανευόταν και η οποία ήταν το άλλοθί του για να καρπώνεται εύκολα, ανώδυνα και ειρηνικά απέραντες εκτάσεις γής, οι οποίες κόχλαζαν κολασμένα από τον μαύρο χρυσό, που κουβαλούσαν στα σπλάχνα τους, συντρίβει με πολλαπλά χτυπήματα όλες τις αμαρτίες, τις δεισιδαιμονίες, όλες τις θρησκοληπτικές εμμονές και τις θεόσταλτες αποκαλύψεις προσωποποιημένες στον γλοιώδη και άπληστο ιερέα, για να μείνει στο τέλος μόνος κυρίαρχος, αυτός και το μαύρο χρυσάφι! Λιωμένος από το ποτό, αλλά αμετανόητος! Φιγούρα, όχι τραγική, αλλά πρωτοζωική και αρχέτυπη! Λιγομίλητος, χωρίς συναισθήματα, αλλά όχι απογυμνωμένος! Ανοχύρωτος αλλά όχι ηττημένος! Με απέχθεια για την πλειονότητα των...ανθρώπων! Αυτό το σχεδόν primal being, είναι απείρως πιο διαφανές (κι ας είναι μόνιμα βουτηγμένος στο πετρέλαιο) από τον δαιμονικό ιερέα, τον Ηλάι, ο οποίος σκιαγραφείται πολυσύνθετα διαβρωμένος, θολός, βρώμικος, παραληρηματικός, ( ο ιδεοληπτικός θρησκευτικός ιδεασμός του, αποδίδεται τόσο έντεχνα από τον νεαρό Paul Dano, που άνετα θα μπορούσε να συγκριθεί με τον αριστουργηματικό "Apostle" του Robert Duvall ! - αν δεν το έχετε δει ακόμα, σας παρακινώ να το δείτε! ) εξουσιαζόμενος τόσο από γήινες όσο και από δαιμονικές εμμονές, ώστε ακόμα κι ο σταυρός στο στήθος του φαντάζει εργαλείο του διαβόλου. Η ταινία δεν είναι απλά το μωσαϊκό μιας εποχής στην αναζήτηση του μαύρου χρυσού! Ο Anderson της δίνει τρομακτικές διαστάσεις. Αντιστρέφοντας τα είδωλα, ανατρέποντας τους κανόνες, ο πετρελεάς αναδεικνύεται ο αυθεντικότερος όλων, αφού όλες του οι πράξεις υπαγορεύονται από μια άγραφη δική του ηθική, που είναι πιο ακέραιη από αυτή των θρησκόληπτων και φοβισμένων ανθρώπων, οι οποίοι εκστασιασμένοι αναζητούν το Αίμα του Κυρίου, μέσα στην εκκλησία της 3ης αποκάλυψης του σεληνιασμένου Ηλάι!
Η σχέση του Daniel Plainview με την γη και το πετρέλαιο, είναι σχέση ερωτική, σχέση παθιασμένη, παροξυσμική! Το προϊόν αυτής της οργασμικής σχέσης, το χρήμα, παρά το γεγονός ότι είναι το τρυφερό φιλέτο, που αφηνιασμένα αγωνιά να γευτεί, τελικά δεν φαίνεται να κινεί τα νήματα των επιδιώξεών του. Η κατάκτηση του αδύνατου τον στοιχειώνει! Αποκτά μεγάλα κεφάλαια, γίνεται μεγιστάνας του μαύρου χρυσού, αλλά εξακολουθεί να κοιμάται στο πάτωμα. Όμως ποτέ δεν σέρνεται στο χώμα!
Ο Daniel Plainview είναι ο πιο γήινος και "αμόλυντος" άνθρωπος της ταινίας! Και ο Daniel Day-Lewis με την βαθιά, γεμάτη όγκο φωνή του και την μοναδική του ικανότητα να "ντύνεται" τους ρόλους του, έχει δώσει μια καταπληκτική ερμηνεία!
Ο τίτλος της ταινίας των αδελφών Coen καίριος! Η ελληνική του απόδοση, όχι ακριβής. Για την ακρίβεια παραπλανητική! Παραπέμπει σε μεγάλα και ένδοξα western. με την μόνη διαφορά, ότι η ταινία κάθε άλλο παρά, αυτό που ονομάζουμε, κλασικό western είναι. Διαδραματίζεται στο Texas, στον ιδιότυπο αυτόν γεωγραφικό τομέα των ΗΠΑ, όπου ακόμα ισχύει η θανατική ποινή και όπου ακόμα νωπό και ζεματιστό είναι το χώμα από το αίμα των κάθε λογής "νόμιμων" και παράνομων ( outlaws), που στοιχειώνουν τον τόπο. Αν θεωρήσουμε, ότι οι γέροντες είναι μελλοθάνατοι, η ελληνική απόδοση έχει ένα έρμα. Αλλά παρ' όλα αυτά, η βαρύτητα του τίτλου και ολόκληρης της ταινίας πέφτει στις λέξεις "old men". Και περί αυτού ακριβώς πρόκειται: Δεν υπάρχει χώρος, τόπος, πατρίδα/χώρα για τους γέροντες, αυτούς που με την σοφία της ηλικίας και την πείρα, οσμίζονται, ότι κάτι έρχεται, κάτι ακατανόητο, κάτι απειλητικό, κάτι άγνωστο και επικίνδυνο, κάτι το οποίο δεν μπορούν να σταματήσουν.
( Αυτά στην δεκαετία του '80. Το 2008 είναι ήδη διαμορφωμένος ο εφιάλτης! )
Παραίτηση ή εξοστρακισμός από το ιδιόμορφο αυτό νέο καθεστώς, αυτήν τη νέα τάξη πραγμάτων, το βίαιο φάντασμα της οποίας τριγυρνά πάνω από τα κεφάλια τους, ζοφερό, αμίλητο, αιμοσταγές και αλάνθαστο σαν καλοκουρδισμένη φονική μηχανή; The Old Men of the South, αποτραβηγμένοι στη σκιά, με παλιές πληγές, που έχουν κλείσει τόσο, ώστε να μένουν πάντα ανοιχτές, μετρούν τους θανάτους, τους πυροβολισμούς, τα θύματα και τους θύτες, αντιμετωπίζοντας μια νέα μορφή βίας, την βία του χρήματος. Του βρώμικου χρήματος! Είχα να δω τόσο συγκλονιστική αποτύπωση της σημειολογίας του χρήματος, από την ταινία του Robert Bresson The Pickpocket, (μερικά χρόνια πριν, σε ειδικό αφιέρωμα για τον καταπληκτικόν αυτό σκηνοθέτη), όπου το (βρώμικο κι εύκολο) χρήμα αλλάζει χέρια με ταχύτητα αστραπής, ενώ ο φακός μονίμως εστιάζει στα χέρια. Εδώ, οι Joel and Ethan Coen φωτογραφίζουν την γνήσια όψη του χρήματος. Το ακριβό χαρτονόμισμα είναι πάντα βουτηγμένο στο αίμα. Όσες φορές προτείνεται για συναλλαγή, το χρώμα του είναι κόκκινο και η υφή του είναι ξεφτισμένη σαν ένα κουρελόχαρτο! Κι όμως! Αυτό το κουρελόχαρτο, εμμέσως, είναι φονικό όχημα για όσους το φέρουν επάνω τους. Γιαυτό πάντα προτείνεται σε αμέτοχους, αλλά καθόλου αθώους, τσαλακωμένο και ματωμένο, και αυτοί, μετέχοντας πλέον, συναλλάσσονται για να το αποκτήσουν, χωρίς να ενδιαφερθούν για τα αποτυπώματα της σφαγής που προηγήθηκε. Το χρήμα συνεχίζει το ταξίδι του, κρίνοντας και επιλέγοντας, ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Ακόμα και ο πιτσιρικάς, που αρχικά χαρίζει το πουκάμισό του στο φάντασμα της βίας, στο τέλος της ταινίας, ανιδιοτελώς και χωρίς να ζητήσει αντάλλαγμα, όταν το παίρνει στα χέρια, λεκιασμένο από το αίμα, αρχίζει να συναλλάσσεται! Η ταινία είναι μια κατάβαση στον Άδη. Χωρίς οδό διαφυγής. Ο μόνος επιζών, είναι η παράλογη και τυφλή βία, η οποία απομακρύνεται κάτω από το συναινετικό βλέμμα των δεκατετράχρονων, οι οποίοι της έχουν ήδη παράσχει κάλυψη, με αντάλλαγμα ένα ματωμένο χαρτονόμισμα. Το ταξίδι, που επέλεξαν να μάς ταξιδέψουν τα αδέλφια Coen, μάς αφήνει μια πικρή και στυφή γεύση στο στόμα από χώμα, αίμα και θάνατο. Οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, κατά μια τραγική συγκυρία, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους το περνούν κολυμπώντας σε αφρισμένα ποτάμια απαισιοδοξίας! Τα δυο αδέλφια δεν αποτελούν εξαίρεση. Για τους Coen, το ιλιγγιώδες ράλι της βίας και του παραλογισμού της σύγχρονης Αμερικής, που άρχισε με το Blood Simple και συνεχίστηκε με το Fargo, φαίνεται να έχει φτάσει στο αποκορύφωμά του εδώ.
Η ταινία είναι αυτό που χαρακτηρίζουμε ατόφιο, γνήσιο σινεμά! Την παρακολουθείς με κομμένη την ανάσα. Ειδικά το 1ο μέρος, με την συγκλονιστική σκηνοθεσία, τις σκονισμένες εκτάσεις της ερήμου, τα κουφάρια ανθρώπων και ζώων, τα στοιχειωμένα, εγκαταλελειμμένα αμάξια στην μέση του κρανίου τόπου, το αέναο παιχνίδι του ποντικιού με τη γάτα, τους ελάχιστους διαλόγους και τις συγχρονισμένες, χορογραφημένες και απελπισμένες κινήσεις, που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον θάνατο, με συνεπήραν! Το 2ο μέρος με έστησε στον τοίχο, καθώς ένιωσα την μυρωδιά από τα ματωμένα χρήματα στα ρουθούνια μου κι έψαχνα μια μικρή χαραμάδα για να βγω από το λαγούμι! Μάταια! Οι Coen, ( ή μήπως εμείς οι ίδιοι;), έχουν κλείσει όλους τους δρόμους διαφυγής.
